09 Kasım 2025
BÖBREKLERİMİZ NE İŞE YARAR?
Böbreklerimiz çok sayıda görevi aynı anda yüklenmiştir. Bu görevlerden bazılarını şöyle özetleyebiliriz: Yediğimiz gıdalarda vücudumuzda yararlı bir hale gelecek şekilde işlenirken işe yaramaz ve hatta zararlı maddeler birikir. Bu maddelerin vücuttan atılması gerekir.
ÜRE, KREATİNİN, ÜRİK ASİT bu tür maddelerdir ve vücudumuzdan dışarı atılması gereklidir. İşte bu maddeleri idrar ile vücudumuzdan uzaklaştırmak böbreklerimizin görevleridir.
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse ne olur?
Herhangi bir nedenle böbrekler bu işe yaramaz ve zararlı maddeleri dışarı atamaz ise, atıklar kanımızda birikir. Sonuçta, pek çok organımız normal görevlerini yapamaz hale gelir. Böbrek yetersizlikli hastalarda görülen bulantı, kusma, uykuya meyil, ileri halsizlik ve nefes darlığı gibi şikayetlerin ortaya çıkmasında bu maddelerin rolü vardır.
Böbreklerimiz başka bir işe de yarar mı?
Vücudumuzun yarıdan fazlasının değişik tuzları da içeren bir sudan oluşur. Çalışkan böbreklerimizin önemli görevleri arasında vücudumuzun su ve tuz dengesi ile tansiyonun ayarlanması da vardır. Çok su içtiğimiz zaman yaptığımız idrar miktarının arttığını hepiniz fark etmişsinizdir. Ama çok tuzlu gıdaları (örneğin turşu, siyah zeytin, salamura peynir) veya sofrada yediğinizden farklı tuzları bolca içeren meyveleri (örneğin kuru üzüm, muz, portakal veya kayısı) yediğimiz zaman böbreklerimizin bir bilgisayar gibi çalışarak vücuda fazla gelen bu tuzları dışarı attığını biliyor muydunuz?
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse ne olur?
Yediğimiz-içtiğimiz tuz ve suları gerektiği kadar dışarı çıkaramayız. Vücudumuzdaki suyun fazlalığı bacaklarımızın ve göz kapaklarımızın ve göz kapaklarımızın şişmesi, aşırı miktarda kilo almamız ve tansiyonumuzun yükselmesi ile kendini belli eder. Bu durum daha da ileri giderse akciğerlerimizde de su birikir ve nefes darlığı ortaya çıkar. Değişik yapıdaki tuzların (özellikle adını sıkça duyduğumuz potasyumun) vücutta aşırı birikmesi ile halsizliğe, felçlere hatta kalbin durmasına sebep olabilir.
Böbreklerimiz saydıklarımızdan başka bir işe de yarar mı?
Böbreklerimizin kan yapılmasında rol alırlar.Her ne kadar kan, kemik iliğimizde yapılmakta ise de, bu organda ne kadar kan yapılacağı hakkındaki düzenlemeyi böbreklerimiz yapar.
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse ne olur?
Kemik iliği gerekli emirleri alamayacağı için yeterli miktarda kan yapamaz. Bu nedenle kansızlığın yol açtığı halsizlik, iştahsızlık, baş dönmesi, çabuk yorulma ve çarpıntı gibi yakınmalar böbrek hastalarında sıklıkla görülür.
Böbreklerimiz kemiklerimizi nasıl etkiler?
Bildiğimiz gibi kemiklerimiz vücudumuzu ayakta tutan ve hareketlerimizi sağlayan temel direklerdir. Bu direklerimizin sağlamlığı ve gelişmesini de böbreklerin yönettiğini hemen söyleyelim. Kemiklere sert yapısını veren kalsiyum ve fosfor isimli maddeler gıdayla alındıktan sonra barsaktan emilir ve kemiklere yerleştirilir. Bu işeri ayarlayan D vitaminini yapmak, fazla gelen kalsiyumu ve fosforu da dışarı atmak hep akıllı böbreklerimizin görevidir.
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse kemiklerimiz nasıl etkilenir?
Vücudumuzda kalsiyum eksikliği ve bunun yanında fosfor fazlalığı başlar. Kemikler direncini yitirir, eğilir, bükülür, kolay ve çabuk kırılır hale gelir. Çocuklarda kemik gelişmesi iyi yapılamaz; böylece boy kısalığı ve gelişme geriliği görülür.
Böbreklerimizin diğer organlara etkisi var mıdır?
Vücudun kimyasal dengesini böbreklerimiz sağlar. Diğer pek çok organımız ancak bu uygun ortamda verimli ve rahat bir şekilde çalışabilir. Vücuda fazla gelen bazı hormonları kandan temizlemek, böylece bu hormonların yol açabileceği zararlı etkileri önlemek de böbreklerimizin görevleri arasındadır.
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse ne olur?
Vücudumuzun kimyasal dengesi bozulur ve pek çok organımız (örneğin; kalp, akciğer, beyin) faaliyetlerini dengeli bir şekilde yerine getiremez. Ayrıca, bazı hormonların kanda aşırı birikmesine bağlı yan etkiler görülür.
Böbreklerimizin bütün bunların dışında hala başka görevleri de var mı?
Böbreklerimiz aklınıza hiç gelmeyecek pek çok işi de kendilerine görev edinmiştir.
İçtiğimiz ilaçlar yararlı etkilerini gösterdikten sonra arta kalan kısımları vücut için zararlı olabilir. Bu nedenle ilaç artıklarının vücudumuzdan uzaklaştırılması gerekir. Böbrekler bu ağır işte karaciğere yardım eder ve bu iki organımız zararlı artıkları el birliği ile dışarı atar.
Böbreklerimiz işe yaramaz hale gelirse ne olur?
İlaçlar ve artıkları vücudumuzda birikir. Sonuçta, çok sayıda yan etki ve zehirlenme belirtileri ortaya çıkabilir.
O nedenle, böbrek hastalarının hekim bilgisi dışında rastgele ilaç kullanmaması gereklidir.